Szanowny Pan
Czesław Siekierski
Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Dotyczy: Pilna potrzeba utrzymania silnego budżetu na politykę promocyjną UE i podjęcia inicjatywy przeciw planowanej redukcji budżetu WPR o 440 mln EUR

Szanowny Panie Ministrze,

Piszemy w imieniu niżej podpisanych organizacji, które reprezentują sektory produkcji zwierzęcej
i roślinnej, aby wyrazić nasze głębokie zaniepokojenie decyzją Rady Europejskiej z dnia 1 lutego 2024 roku oraz późniejszą decyzją Komisji Europejskiej (KE) dotyczącą zaproponowania budżetu w wysokości 92 milionów euro na roczne programy prac (AWP) na rok 2025. Jesteśmy głęboko zaniepokojeni, że ta decyzja nie tylko wpłynie na finansowanie AWP w latach 2025, 2026 i 2027, ale także na przyszłe finansowanie polityki promocyjnej UE.

Polityka promocyjna odgrywa kluczową rolę w łagodzeniu zakłóceń rynkowych, wysyłając pozytywny
i pewny przekaz do konsumentów. Służy jako zabezpieczenie przed kumulacyjnymi skutkami COVID-19, wysokimi kosztami produkcji, inflacją, ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, wybuchami chorób zwierzęcych oraz napływem surowców z Ukrainy do UE. Silny budżet na politykę promocyjną jest niezbędny, aby dostarczyć producentom z UE narzędzi potrzebnych do utrzymania konkurencyjności, jednocześnie wspierając przejście w kierunku jeszcze bardziej zrównoważonego rozwoju.

Zmniejszenie finansowania promocji na rok 2025 (do 92 milionów euro zamiast 185,9 milionów euro na rok 2024) ogłoszone przez Komisję Europejską (KE) 25 czerwca br. może mieć negatywne skutki dla bilansu handlowego UE w sektorze rolnym i doprowadzić do utraty udziału w rynku na rzecz mniej zrównoważonych produktów i tym samym – do tzw. ucieczki emisji. UE nie może sobie pozwolić na zmniejszenie finansowania działań promocyjnych, zwłaszcza w obliczu rosnącej globalnej konkurencji. Niedawna decyzja Departamentu Rolnictwa USA o przeznaczeniu 300 milionów dolarów na promocję amerykańskich produktów spożywczych i rolnych podkreśla pilną potrzebę utrzymania konkurencyjności UE na globalnym rynku.

Programy wieloletnie są kluczowym elementem polityki promocyjnej ze względu na ich wymiar europejski i zdolność do tworzenia partnerstw między organizacjami z różnych państw członkowskich. Likwidacja finansowania dla programów wieloletnich (0 euro), jak zaproponowano przez KE, pozbawiłaby politykę jej europejskiego wymiaru i stawiała w gorszej sytuacji mniejsze kraje
i beneficjentów, którzy polegają na dostępnych funduszach na prowadzenie kampanii promocyjnych. Podobnie, przeznaczenie 0 euro na inicjatywy własne KE usunie cenne możliwości otwierania nowych rynków podczas misji wysokiego szczebla w krajach trzecich.

Zainteresowanie polityką promocyjną jest większe niż kiedykolwiek. Niedawny wzrost liczby zgłoszeń (+52%) na programy wieloletnie w 2024 roku świadczy o zaufaniu producentów do tych programów. Spadek liczby zgłoszeń projektów w latach 2022 i 2023, szczególnie dla programów wieloletnich, wynikał głównie z “zasady kontynuacji” oraz trudności w znalezieniu partnerów i przezwyciężeniu obciążeń administracyjnych. Co zachęcające, liczba zgłoszeń na rok 2024 znacznie wzrosła (+36%
w porównaniu do 2023 roku), a kwota budżetu wynosiła 290,9 miliona euro w porównaniu do dostępnego budżetu 176,4 miliona euro.

Polityka Promocyjna UE z powodzeniem osiągnęła swoje pierwotne cele, znacząco zwiększając konkurencyjność unijnych produktów rolnych. Dlatego też apelujemy o wsparcie kontynuacji tej polityki z budżetem wynoszącym co najmniej 185,9 miliona euro. Zapewni to dalsze wsparcie wszystkich sektorów i zrównoważonych praktyk rolniczych proporcjonalnie, a także umożliwi producentom z UE utrzymanie konkurencyjności na jednolitym rynku oraz dostosowanie się do nowych warunków rynkowych, które będą następstwem możliwego przystąpienia Ukrainy do Wspólnego Rynku. Silny budżet pozwoli sektorom na dywersyfikację rynków po sporze z Chinami dotyczącym pojazdów elektrycznych.

Jednocześnie pragniemy stanowczo podkreślić, że nie akceptujemy decyzji Komisji Europejskiej
o zredukowaniu budżetu WPR o 440 mln EUR w celu pomocy Ukrainie. Polscy rolnicy od początku wojny ponoszą obciążenia wynikające z nadmiernego napływu towarów rolnych i rolno-spożywczych
z Ukrainy i pomimo, że popieramy akcesję Ukrainy do UE oraz wspieranie wysiłku wojennego Ukrainy, to nie akceptujemy, aby odbywało się to kosztem rolników. O ile akcesja Ukrainy powinna być względnie szybka, to ścieżka dojścia ukraińskiego rolnictwa do wspólnego rynku powinna być długa
i dobrze zaprojektowana. Planowane zmniejszenie budżetu WPR na 2025 rok jest błędem i nie może być dobrze odebrane przez rolników, a wręcz przeciwnie, może zwiększyć poziom frustracji spowodowanej decyzjami Unii Europejskiej w sprawie Ukrainy.

Dziękujemy za poświęcony czas i rozważenie tej kluczowej kwestii. Jesteśmy gotowi do dalszej dyskusji.