Rozporządzenie EUDR, które weszło w życie 29 czerwca 2023 r. reguluje wprowadzanie na rynek unijny i wywóz z UE niektórych towarów i produktów, których produkcja może mieć lub ma związek z wylesianiem i degradacją lasów, zakazując wprowadzania na teren UE takich surowców, których pierwotne towary pochodzą z terenów objętych wylesianiem po 31 grudnia 2020 roku. W konsekwencji wszystkie towary, które pochodzą z dalekich krajów, ale również z UE z terenów wylesionych po tym czasie nie mogą być wprowadzone do obrotu na terenie UE. Regulacja dotyczy siedmiu podstawowych towarów: soi, bydła, palmy olejowej, kakao, kawy, drewna, kauczuku oraz ich produktów pochodnych, w tym śruty sojowej. Jako przedstawiciele ośmiu organizacji zrzeszających hodowców, zwracamy uwagę, że Rozporządzenie EUDR bezpośrednio odnosi się do bydła i produktów pochodnych, co obejmuje mięso wołowe, skóry oraz inne produkty związane z bydłem, a zatem i z mlekiem. Produkty te wytworzone także na terenie Unii Europejskiej, więc i w Polsce nie mogą być wprowadzane na rynek unijny, jeśli zostały wyprodukowane na terenach, które zostały wylesione po 31 grudnia 2020 roku.

Według naszej wiedzy firmy, które zajmują się obrotem soją, wciąż nie mają jasnej sytuacji, co do obowiązujących je w praktyce od 1 stycznia 2025 r. przepisów. Szeroki zakres nowych obowiązków i obciążeń administracyjnych stwarza ryzyko popełnienia istotnych błędów, które zagrożone są karami rzędu nawet 4% rocznego obrotu. Ministerstwo Klimatu i Środowiska pilotuje sprawę Rozporządzenia EUDR, ale obawiamy się że na razie nie został ani wyznaczony, ani stworzony nowy organ do kontroli i nakładania kar zapisanych w Rozporządzeniu EUDR. Na poziomie polskiego rządu trwają dopiero prace koncepcyjne i uzgodnienia. Istnieje ryzyko, że taki organ zostanie powołany dopiero po wejściu w życie Rozporządzenia EUDR, co będzie oznaczało, że organ będzie miał prawo kontroli wstecz, od daty wejścia w życie tego prawa.

Nieodpowiednie i brakujące narzędzia oraz niewystarczający czas na przygotowanie do wdrożenia prawdopodobnie spowodują poważane zakłócenia na rynkach UE i światowym. Wpłynie to na pozycję konkurencyjną europejskich i polskich producentów surowców i branż niższego szczebla oraz osłabi bezpieczeństwo dostaw, wywołując dodatkową presję inflacyjną na towary konsumpcyjne, wynikającą z utraty dostępu do rynku podstawowych łańcuchów dostaw żywności, pasz i lasów w UE.

W tym kontekście niezwykle ważne jest, aby Komisja Europejska poświęciła czas na ponowne rozważenie harmonogramu i gotowości do wdrożenia rozporządzenia.

W związku z tym apelujemy do polskich Europarlamentarzystów, Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Minister Klimatu i Środowiska, aby wezwali Komisję Europejską do podjęcia działań i odroczenia wejścia rozporządzenia EUDR w życie,  co  pozwoli zapewnić rozsądne ramy czasowe na niezbędne przygotowania.

W załączeniu:

– Wspólne oświadczenie – apel reprezentantów europejskich producentów rolnych i przemysłu o odroczenie wejścia w życie rozporządzenia EUDR (wersja oryginalna i tłumaczenie z j. angielskiego)