Szanowny Pan
Jacek Czerniak
Sekretarz Stanu
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Szanowny Panie Ministrze!

W imieniu inicjatywy #HodowcyRazem przesyłam proponowane zmiany do RZĄDOWEGO PROJEKTU USTAWY O ZDROWIU ZWIERZĄT druk nr 1479. Projekt ustawy o zdrowiu zwierząt, wdrażający unijne rozporządzenie 2016/429, wprowadza aż szereg przepisów sankcyjnych, w tym kary pieniężne od 0,5 do 8-krotności przeciętnego wynagrodzenia. Niepokój budzi możliwość nadmiernej represyjności ze strony państwa, brak proporcjonalności kar do przewinień oraz ryzyko pogorszenia relacji między rolnikami a administracją państwową.

Dodatkowo, Inspekcja Weterynaryjna boryka się z brakami kadrowymi, a systemy informatyczne (np. SIRZ) są oceniane jako niewydolne. Wprowadzenie tak szerokiego katalogu sankcji bez zapewnienia odpowiednich narzędzi może prowadzić do chaosu, frustracji i dodatkowej biurokracji.

Należy tworzyć prawo oparte na zaufaniu, edukacji i wsparciu technicznym. Zamiast kar, skuteczniejsze mogą być zachęty finansowe i powiązanie programów wsparcia z przestrzeganiem przepisów. W przeciwnym razie państwo może być postrzegane jako opresyjne, a nie wspierające.

Organizacje inicjatywy #HodowcyRazem są otwarte na współpracę z resortem rolnictwa oraz Głównym Inspektoratem Weterynarii w kwestii poprawy zdrowia zwierząt i omówienia proponowanych zmian.

PROPONOWANE ZMIANY DO PROJEKTU USTAWY O ZDROWIU ZWIERZĄT

Art. 98. [Kary pieniężne – zasady ogólne]

1. (Pozostaje katalog naruszeń z projektu ustawy – bez zmian w treści punktów, np. obowiązek spełniania wymagań, wprowadzenia środków bioasekuracji, udostępniania informacji itd.)
2. (Pozostaje dotychczasowa regulacja dotycząca wysokości kar i zasad ich ustalania, z modyfikacją uwzględniającą nowe przesłanki)
   Wysokość kary pieniężnej ustala się, biorąc pod uwagę:

1) rodzaj, zakres lub stopień stwierdzonych naruszeń;
2) rodzaj i rozmiar działalności prowadzonej przez podmiot dopuszczający się naruszenia;
3) stopień zawinienia;
4) skutki naruszenia;
5) dotychczasową współpracę podmiotu z organami Inspekcji Weterynaryjnej;
6) wpływ na zdrowie zwierząt i bezpieczeństwo epizootyczne;
7) działania dobrowolnie podjęte przez podmiot w celu uniknięcia skutków naruszenia.

Dodaje się ustępy 3–6 w brzmieniu:

1. W przypadku naruszeń o charakterze formalnym, które nie stwarzają bezpośredniego zagrożenia dla zdrowia zwierząt, organ w pierwszej kolejności stosuje środki naprawcze lub pouczenie, a karę pieniężną wymierza tylko w razie uporczywego lub rażącego naruszenia przepisów.
2. W przypadku awarii systemów teleinformatycznych brak możliwości dokonania zgłoszenia lub potwierdzenia czynności nie może stanowić podstawy do nałożenia kary pieniężnej, jeżeli podmiot udokumentuje próbę dokonania zgłoszenia w formie zastępczej (np. e-mail, telefon, forma papierowa).
3. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, katalog naruszeń podlegających wyłącznie środkom naprawczym lub pouczeniom, mając na względzie zasadę proporcjonalności i wspieranie dobrych praktyk hodowlanych.
4. Organy Inspekcji Weterynaryjnej, przed nałożeniem kary pieniężnej, zapewniają podmiotowi możliwość skorzystania z programu edukacyjnego w zakresie bioasekuracji i zdrowia zwierząt. Udział w programie edukacyjnym może stanowić podstawę do odstąpienia od wymierzenia kary pieniężnej w przypadku pierwszego naruszenia przepisów. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, zasady realizacji programu edukacyjnego, w tym jego formę, zakres tematyczny i sposób dokumentowania udziału podmiotów.

Dodaje się art. 98a:

Art. 98a. Podmioty przestrzegające wymagań w zakresie zdrowia zwierząt i bioasekuracji mogą uzyskać dodatkowe punkty lub dostęp do preferencyjnych programów wsparcia. Minister właściwy do spraw rolnictwa określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki przyznawania zachęt finansowych, mając na względzie poprawę dobrostanu zwierząt i skuteczność zwalczania chorób.

Tabela porównawcza „przed i po” dla Art. 98 projektu ustawy:

Z poważaniem